ThS. Nguyễn Thị Thu Hằng, Bộ môn LSĐ – TTHCM
MỞ ĐẦU
Vấn đề văn hóa, con người giữ vai trò cơ bản, quan trọng, được thể hiện ở nhiều nội dung trong văn kiện Đại hội XIII của Đảng. Trước những yêu cầu và đòi hỏi của thực tiễn đất nước, Đại hội XIII của Đảng đã phát triển lý luận và nâng tầm quan điểm chỉ đạo khi xác định xây dựng và phát huy giá trị văn hóa cùng với sức mạnh con người Việt Nam trong mối quan hệ thống nhất biện chứng, tạo nền tảng vững chắc, động lực mạnh mẽ để thúc đẩy đất nước phát triển nhanh, bền vững. Xây dựng và phát huy giá trị văn hóa, sức mạnh con người Việt Nam được Đảng ta xác định là một trong những nhiệm vụ trọng tâm.
NỘI DUNG
Trên cơ sở của việc xác định tầm quan trọng của xây dựng và phát triển con người trong giai đoạn hiện nay, Đảng ta chỉ đạo một số giải pháp mang tính tổng thể như sau:
Một là, cần “tập trung nghiên cứu, xác định và triển khai xây dựng hệ giá trị quốc gia, hệ giá trị văn hóa và chuẩn mực con người Việt Nam trong thời kỳ mới” . Đây là vấn đề căn cốt, mang tính định hướng cho việc xây dựng văn hóa và phát huy sức mạnh con người Việt Nam trong những năm tới. Theo đó, nhiệm vụ chủ yếu là cần tập trung nghiên cứu, xác định, xây dựng hệ giá trị quốc gia, tạo nền tảng cốt lõi để xây dựng hệ giá trị văn hóa và chuẩn mực con người theo hướng tiếp tục gìn giữ và phát huy các giá trị truyền thống của dân tộc đồng thời, nâng tầm giá trị và bổ sung những yếu tố mới trong hệ giá trị nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển hiện nay của thực tiễn.
Trong xây dựng hệ giá trị văn hóa cần hướng đến việc bổ sung, hoàn thiện những chuẩn mực đạo đức con người phù hợp với thời kỳ mới trong đó đức, trí, thể, mỹ là nội dung cốt lõi. Xác định đồng lực để xây dựng và phát huy sức mạnh con người Việt Nam, Đảng ta đã đưa ra: “Xây dựng các cơ chế, chính sách phát huy tinh thần cống hiến vì đất nước của mọi người dân Việt Nam. Phát huy tối đa nhân tố con người” . Khuyến khích, tạo điều kiện để nhân dân Việt Nam phát huy được những năng lực vốn có của bản thân. Quan tâm, chăm lo, có chế độ chính sách phù hợp để khuyến khích, động viên con người phát triển góp phần xây dựng và phát triển xã hội.
Hai là, tăng cường công tác giáo dục con người Việt Nam trong thời kỳ mới như: “Tăng cường giáo dục lòng yêu nước, lòng tự hào dân tộc, truyền thống và lịch sử dân tộc, ý thức trách nhiệm xã hội của các tầng lớp nhân dân nhất là thanh niên…nâng cao nhận thức, ý thức tôn trọng và chấp hành pháp luật, bảo vệ môi trường, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc của người Việt Nam” . Thêm vào đó, chú trọng giáo dục đạo đức, nhân cách, tư duy sáng tạo, kỹ năng sống, kỹ năng làm việc, nghiệp vụ về công nghệ thông tin, công nghệ số và các giá trị cốt lõi khác, hướng con người tới những giá trị chân, thiện, mỹ để xây dựng con người hoàn thiện với các giá trị đức, trí, thể, mỹ. Trong giáo dục, việc đề cao tính toàn diện về nội dung giáo dục là yêu cầu quan trọng, song trong việc thực hiện đó cần có sự gắn kết chặt chẽ, hài hòa giữ giá trị truyền thống và giá trị hiện đại; vừa kế thừa những giá trị, chuẩn mực, cốt cách tốt đẹp của con người Việt Nam truyền thống, vừa có sự bổ sung các yếu tố cho phù hợp với yêu cầu của thực tiễn phát triển đất nước và thời đại.
Ba là, cần xây dựng môi trường văn hóa tốt đẹp, lành mạnh để thực sực trở thành nguồn lực nội sinh của sự phát triển bền vững đất nước và trong việc phát triển con người như khẳng định của Đảng: “Xây dựng, phát triển, tạo môi trường và điều kiện xã hội thuận lợi nhất để khơi dậy truyền thống yêu nước, niềm tự hào dân tộc, niềm tin, khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc; tài năng, trí tuệ, phẩm chất con người Việt Nam là trung tâm, mục tiêu và động lực phát triển quan trọng nhất của đất nước” . Để thực hiện nhiệm vụ này, Đảng ta cũng xác định: “Có cơ chế, chính sách, giải pháp để xây dựng môi trường văn hóa thực sự trong sạch, lành mạnh, cải thiện điều kiện thụ hưởng văn hóa của nhân dân” . Đồng thời thực hiện tốt phương châm: “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng” .
KẾT LUẬN
Trong hệ giá trị Việt Nam, hệ giá trị con người cùng những chuẩn mực của con người Việt Nam là một trong những nguồn lực nhân văn vĩ đại của dân tộc Việt Nam, là nguồn lực nội sinh đặc biệt của dân tộc góp phần vào sự phát triển của dân tộc Việt Nam qua mọi thời kỳ, giai đoạn với nhiều khó khăn, thách thức. Nguồn lực này đặc biệt ở chỗ nó không bao giờ cạn kiệt nếu được dùng thường xuyên, liên tục giống như “ngọc càng mài càng sáng, vàng càng luyện càng trong”. Do đó, việc khơi dậy, phát huy hệ giá trị con người, bồi đắp cho con người Việt Nam những chuẩn mực cao quý từ việc kế thừa những giá trị của con người truyền thống đến tiếp thu những tinh hoa của con người hiện đại là một trong những giải pháp, đồng thời là nhiệm vụ trọng tâm mà Đảng ta xác định trong chiến lược xây dựng và phát triển đất nước đáp ứng yêu cầu của hội nhập và phát triển bền vững ở Việt Nam hiện nay.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
(1) Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đảng toàn tập, tập 47, Nxb CTQG, Hà Nội. 2006. Tr.342.
(2) Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX, NXB CTQG, Hà Nội, tr.38.
(4) Đảng Cộng sản Việt Nam: Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII.
(5) Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII, NXB CTQG, Hà Nội, tr.66,67.
(3) Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI, NXB CTQG, Hà Nội, tr.100.
(6) Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII, tập 2, NXB CTQG, Hà Nội, tr.324,325.